Ayasofya; giriş ücreti, açılış saatleri, nasıl gidilir, görülecekler…
Ayasofya (Yunanca’da “Kutsal Bilgelik” anlamına gelir) mimarlık tarihinin en önemli başyapıtlarından biri ve dünyanın en çok ziyaret edilen turistik yerlerinden biridir. Ayasofya, dünyanın ilk katedrali olup İstanbul, Türkiye‘de yer almaktadır. Ayrıca dairesel olmayan bir plan üzerinde büyük bir kubbeye sahip ilk kilisedir. M.S. 537 yılında inşa edilen Ayasofya, Roma İmparatorluğu, Bizans, Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye Cumhuriyeti için 1500 yılı aşkın bir süredir bir sembol olmuştur. 1453 yılına kadar Ortodoks kilisesi ve İstanbul’un ekümenik patrikhanesi olarak hizmet vermiş, sonrasında beş yüzyıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu’nun İmparatorluk Camii olarak kullanılmıştır.
Biletler; fiyat, bilet kuyrukları ve bekleme süresi
Biletlerinizi, Ayasofya‘nın deniz tarafında yer alan bilet gişelerinden satın alabilirsiniz. Ana giriş kapısı, içeride namaz kılmak isteyen Müslüman ziyaretçilere özel olarak ayrılmıştır. Yetişkinler için bilet fiyatı 25 €‘dir. Ayasofya‘nın bilet gişelerinde genellikle uzun bilet kuyrukları oluşur, özellikle hafta sonları ve şehirde kruvaziyer gemileri varken; bekleme süreleri 1-2 saate kadar çıkabilir.
- Topkapi Palace fast entry ticket + audio guide
- Guided tour for Topkapi Palace + Hagia Sophia + Basilic Cistern
LİSANSLI REHBER TALEBİ ∇
Lütfen mesajda adınızı, cep telefonunuzu, e-posta adresinizi, tarihleri ve kişi sayısını belirtin.
Ayasofya giriş ücreti
Eylül 2024 itibarıyla Ayasofya‘ya giriş ücreti 25 €‘dir. Bilet ayrıca Türk lirası ve kredi kartı ile de ödenebilir. Bu biletle, Ayasofya‘nın tüm yapısını yukarıdan görebileceğiniz galeri bölümünü ziyaret edebilirsiniz. Zemin kat namaz için ayrılmıştır ve ibadet amacıyla gelen Müslümanlar bu alana ücretsiz olarak girebilir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için üst galeriye giriş ücreti 800 Türk lirasıdır.
Açılış günleri ve saatleri
Ayasofya Camii’nin açılış saatleri nedir? 2024 yılında Ayasofya Camii‘nin müze bölümü (üst kat) haftanın her günü yerli ve yabancı turistlere 09:00-19:30 saatleri arasında açıktır. Namaz bölümü ise 24 saat boyunca açıktır.
Ayasofya için sıra beklemeden giriş biletleri
Eğer Ayasofya‘ya gişelerde saatlerce beklemeden girmek istiyorsanız, küçük bir ek ücret ödeyerek sıra beklemeden giriş biletinizi buradan güvenle satın alabilirsiniz. Girişte telefonunuza gönderilen QR kodunu göstermeniz yeterlidir.
Ayasofya nerededir, nasıl gidilir?
Adres: Ayasofya (Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi), Sultanahmet Meydanı, 34122 Fatih/İstanbul, Türkiye. Telefon: +90.0212 522 17 50.
Nasıl gidilir: Ayasofya, İstanbul‘un tarihi yarımadasında, Sultanahmet semtinde yer almaktadır. Ayasofya‘ya T1 tramvay hattı (Gülhane veya Sultanahmet durakları) veya Marmaray Metro Hattı (Sirkeci İstasyonu) ile ulaşabilirsiniz. Gülhane’den 10 dakika, Sultanahmet’ten 2 dakika, Sirkeci İstasyonu’ndan 15 dakika yürüyüş mesafesindedir.
Ayasofya’nın kısa tarihi
Ayasofya, aynı yerde üç kez inşa edilmiş olup, Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Konstantinopolis’te (günümüzdeki İstanbul) inşa edilmiş en büyük kilisedir. Son versiyonu, ihtişamıyla bilinen ve bugün var olan yapıdır.
Birinci Kilise (M.S. 360): İlk Ayasofya, Megale Ekklesia olarak bilinir ve M.S. 360 yılında İmparator Konstantin döneminde inşa edilmiştir. Ahşap çatı ve bazilikal plana sahip bu orijinal yapı, İmparatoriçe Eudoksia ile Patrik Yuhanna Hrisostomos arasındaki çatışmaların neden olduğu bir sivil isyan sırasında M.S. 404‘te yıkılmıştır. Bu ilk kiliseden hiçbir kalıntı kalmamış olsa da, müzenin deposunda saklanan “Megale Ekklesia” işaretli tuğlaların bu ilk yapıdan geldiğine inanılmaktadır. Günümüzdeki Ayasofya‘nın kuzey tympanon duvarında Patrik Yuhanna Hrisostomos‘un bir mozaiği görülebilir.
İkinci Kilise (M.S. 415): İkinci kilise, İmparator II. Theodosius‘un emriyle M.S. 415 yılında yeniden inşa edilmiştir. Beş nefli bazilikal planı, ahşap çatısı ve büyük girişiyle bilinen bu yapı, 13 Ocak 532‘de İmparator Jüstinyen‘e karşı yapılan büyük bir isyan olan Nika Ayaklanmaları sırasında yok edilmiştir. Bu yapının bazı kalıntıları, mermer merdivenler, sütun kaideleri, havarileri simgeleyen kuzu figürleriyle süslenmiş kabartmalar ve yapının anıtsal kapısından (propylon) frizler gibi bölümleri günümüze ulaşmıştır.
Mevcut Ayasofya (M.S. 537): Mevcut Ayasofya, önemli bir mimari harika olup, İmparator Jüstinyen I tarafından yaptırılmıştır. Yapının inşası, dönemin önde gelen iki mimarı olan Miletli İsidoros ve Trallesli Anthemius tarafından yönetilmiştir. Tarihçi Procopius‘a göre, inşaat 23 Şubat 532‘de başlamış ve şaşırtıcı bir şekilde sadece beş yıl içinde tamamlanarak 27 Aralık 537‘de açılmıştır.
Tarihi kayıtlar, Ayasofya‘nın açılışında İmparator Jüstinyen‘in büyük yapıya girerek şöyle dediğini belirtir: “Bana böyle bir ibadet yeri yaratma fırsatı verdiğin için Tanrı’ya şükürler olsun.”. Ayrıca, Kudüs’teki ünlü Süleyman Tapınağı‘na atıfta bulunarak, “Süleyman, seni aştım,” dediği rivayet edilir. Bu ifadeler, hem böyle bir mimari başarıya ulaşmaktan duyduğu gururu hem de yapının dini önemini yansıtır.
Daha fazla bilgi
Ayasofya, dünyanın en eski katedrallerinden biri olarak kabul edilir ve inşa edildikten sonraki neredeyse bin yıl boyunca dünyanın en büyüğü olmuştur. Yüzyıllar boyunca kutsal bir mekan olarak hizmet etmiş, ve önemi Fatih Sultan Mehmet‘in Konstantinopolis’i fethinden sonra da devam etmiştir. Ayasofya, 916 yıl kilise ve 482 yıl cami olarak kullanılmıştır, 1204-1261 yılları arasındaki dönem hariç, bu dönemde Haçlılar Latin İmparatorluğu sırasında onu Katolik Katedrali’ne çevirmiştir. Fatih Sultan Mehmet, farklı dinlere ve kültürlere olan saygısıyla tanınır ve Ayasofya ve diğer Bizans yapılarının korunmasını sağlamıştır. Minare ve İslami unsurlar eklemesine rağmen, değerli Bizans mozaiklerini korumuş ve yapının depreme daha iyi dayanabilmesi için yapıyı güçlendirmiştir.
16. ve 17. yüzyıllarda bir mihrab, minber ve müezzin ile sultan için iki loje (maksure) eklenmiştir. Osmanlı Dönemi boyunca Ayasofya, dört minare, bir medrese, okul, çeşmeler, güneş saatleri ve dışarıda inşa edilmiş bir dizi emanet odası içeren bir komplekse dönüştürülmüştür.
Ayasofya, 1935 yılında Mustafa Kemal Atatürk‘ün (modern Türkiye’nin kurucusu) emri ve Bakanlar Kurulu kararıyla müze haline getirilmiştir.
İç dekorasyon
İmparator Jüstinyen I, Ayasofya‘yı eşi benzeri olmayan bir ihtişam ve görkem simgesi haline getirmeyi amaçlamıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için, imparatorluğunun dört bir yanından en iyi mimari unsurların inşaat için toplanmasını emretmiştir. Ayasofya‘da kullanılan sütunlar ve mermerler, Anadolu ve Suriye genelindeki antik kentlerin kalıntılarından getirilmiş, bu yerler arasında Aspendos, Efes, Baalbek ve Tarsus gibi ünlü bölgeler bulunur. Yapının beyaz mermerleri Marmara Adası‘ndan (Prokonnesos), yeşil porfir Eğriboz Adası‘ndan, pembe mermerler Afyon‘dan ve sarı mermerler Kuzey Afrika‘dan getirilmiştir.
Renkli mermer parçalar, duvar kaplamaları için simetrik şekillerde dikkatlice kesilmiş ve iç dekoratif zenginliği artırılmıştır. Ayrıca, Efes Artemis Tapınağı‘ndan yeşil sütunlar ve Mısır’dan sekiz porfir sütun, gemi bölümlerine ve yarım kubbelerin altına entegre edilmiştir. Ayasofya‘da toplamda 104 sütun bulunur, bunlardan 40‘ı alt galeride, 64‘ü ise üst galeride yer alır ve her biri yapının görkemine ve mimari parlaklığına katkıda bulunur.
Ayasofya’nın içinde görülecekler
Kubbe
Ayasofya‘nın mimarisindeki en önemli yenilik, yapının boyutlarıdır. Yapı, bir kilise için alışılmadık derecede büyük ve kubbesiyle dikkat çeken, büyüklüğü ve yerden yüksekliği ile tanınır.
Ayasofya‘nın inşasında ağırlıklı olarak mermer, taş ve tuğla kullanılmıştır. Binanın deprem direncini artırmak için Rodos toprağından yapılmış hafif ve sağlam tuğlalar özel olarak üretilmiş ve sismik olaylar sırasında çökmesini önlemek amaçlanmıştır.
Mozaikler ve freskler
Ayasofya, çeşitli dönemlerde yaratılmış ve estetik ve tarihi değerine büyük katkıda bulunan muhteşem mozaikleriyle ünlüdür. Bu mozaikler arasında, en önemli ve eski örnekler narthex alanında bulunur. Bu erken dönem mozaikleri, özellikle anikonik (figürsüz) tasarımlarıyla dikkat çeker, bu erken Bizans döneminin karakteristik bir özelliğidir. Bu mozaiklerin karmaşık detayları ve sanatı, yapının zengin kültürel ve dini tarihini yansıtır.
Bizans İmparatorluğu’nun ikonoklazm döneminde, ikonların ve diğer dini imgelerin yok edilmesi sürecinde, Ayasofya‘daki tüm figüratif mozaiklerin kaldırıldığı düşünülmektedir. Apsisteki mozaik, Ayasofya‘da bu ikonoklazm döneminin bitiminden sonra M.S. 843 yılında yapılmış ilk figüratif mozaik olup, Bizans sanatı ve dini politikasında önemli bir değişimi işaret eder.
Ayasofya‘nın çeşitli yerlerinde farklı dönemlerde tasarlanmış çeşitli figüratif mozaikler görülebilir. Bu mozaikler, özellikle üst galeride, tympanon duvarında, narthex’te, vestibül girişinde ve papaz odalarında öne çıkar. Yapının farklı bölümlerindeki bu mozaiklerin stilleri ve temalarındaki çeşitlilik, Ayasofya‘nın yüzyıllar boyunca zengin tarihi ve sanatsal evrimini yansıtır.
Ayasofya Müzesi’nde görülecek daha fazla şey
- İkinci kilisenin kalıntıları
- Eşsiz kubbe ve dekorasyonları
- İmparatorluk Kapısı, Orea Porta (Güzel Kapı) ve mozaikler
- Serafim melekleri
- Sultan’ın Köşkü (maksure)
- Minber / Müezzin’in Köşkü
- Sekiz İslami hat levhası
- Terleme/Dilek Sütunu
- Üst galeriler ve mozaikler (bir süre kapalı)
- Sepet tarzı Bizans sütun başlıkları
- İsa’nın yanındaki Vaftizci Yahya ve Meryem Ana’nın yer aldığı “Deisis” kompozisyonu
- Konstantinopolis’e yapılan yıkıcı saldırılardan sorumlu Venedik Dükü Enrico Dandolo’nun mezar taşı
- Cennet ve Cehennem Kapıları
- Pantokrator İsa mozaikleri
- Aziz Ignatius, Linus ve Ignatius Theophoros’u tasvir eden mozaikler
- İsa’nın İmparator IX. Konstantin Monomakhos ve eşi Zoe’yi taçlandırdığını gösteren mozaik
- Bergama’da bulunan iki büyük yaban mersini mermer küp
- Viking yazısı (bir süre kapalı)
- Sultan I. Mahmud tarafından 1739 yılında inşa edilen kütüphane
- Vaftizhane
- Sultan Türbeleri